SZEROKOŚĆ OBRĘCZY ROWEROWYCH

Trudno nie zauważyć trendu na coraz szersze opony w niemal wszystkich dyscyplinach rowerowych. Jeszcze niedawno wszystko było jasne: szosa – 23 mm, MTB – 2 cale. Jednak teraz nie jest to już takie oczywiste. Obecnie najpopularniejsze opony w rowerach na asfalt to 28-30 mm, a w MTB - 2,25 cala. Co więcej, wszystko wskazuje na to, że producenci rowerów sportowych jeszcze nie powiedzieli ostatniego słowa w tej kwestii. Niektóre najnowsze szosówki, np. ENVE Meele czy Cannondale Synapse, mają przestrzeń na opony o szerokości 35 mm, która dotychczas kojarzona była raczej z gravelami. Tak szerokie opony szosowe wymagają szerszych obręczy. Ze względu na dynamicznie zmieniające się standardy, coraz trudniej jest połapać się w temacie. Dlatego też postanowiliśmy zebrać fakty i uporządkować je w jednym miejscu.

DLACZEGO POWINNO MNIE TO OBCHODZIĆ?

Opony są najważniejszą częścią roweru, ponieważ są łącznikiem między nim a podłożem, a ich właściwości mają ogromny wpływ na charakterystykę jazdy. Kształt i osadzenie opony zależą od szerokości wewnętrznej profilu obręczy. Chociaż większość osób zwraca uwagę głównie na wysokość profilu obręczy, to szerokość wewnętrzna ma nie mniejsze znaczenie dla szybkości i stabilności jazdy. W specyfikacji kół zwykle podawane są dwie wartości - szerokość zewnętrzna i wewnętrzna obręczy. Szerokość zewnętrzna ma niewielki wpływ na aerodynamikę i jest mniej istotna dla zawodników, natomiast szerokość wewnętrzna ma kluczowe znaczenie dla ułożenia opony.

Ta sama opona na obręczy o różnej szerokości może mieć inny kształt, co wpływa na jej charakterystykę i zachowanie podczas jazdy. Opona o nominalnej szerokości 28 mm założona na różne obręcze może w rzeczywistości znacząco różnić się realną szerokością.

Kompatybilność opon z obręczami regulowana jest przez ETRTO (European Tire and Rim Technical Organization), która corocznie aktualizuje swoje standardy i normy. Trend wskazuje, że opony będą stawać się coraz szersze.

 

JAKIE ZNACZENIE MA SZEROKOŚĆ OBRĘCZY?

Opona, która jest założona na zbyt wąską obręcz, będzie miała tendencję do ułożenia się w kształt „żarówki”, podczas gdy ta sama opona założona na zbyt szeroką obręcz może przybrać kształt „naleśnika”. Oba te przypadki są niebezpieczne, ponieważ mogą prowadzić do zeskakiwania opony z rantu podczas jazdy. Dlatego zawsze należy przestrzegać zaleceń ETRTO oraz producenta opon i obręczy, aby dobrać odpowiednią konfigurację.

Zbyt wąska obręcz nie będzie dostarczać odpowiedniego podparcia bokom opony, co może powodować uczucie niestabilności podczas jazdy. Z kolei za szeroka obręcz może sprzyjać szybszemu zużywaniu się boków opony, a także narażać ranty obręczy na uszkodzenie. Dlatego opony powinny być dopasowane do obręczy, na które będą założone.

Szerokość obręczy wpływa również na kształt powierzchni przylegania opony do podłoża. Im bardziej kształt jest zbliżony do koła, tym mniejsza jest deformacja opony na styku z nawierzchnią. Jest to bardzo pożądana sytuacja, ponieważ ma ona wiele korzyści dla kolarza.

ZALETY SZEROKICH OBRĘCZY

Zalety szerokich obręczy w większości pokrywają się z zaletami obręczy hookless i szerokich opon, ponieważ w każdym z tych przypadków chodzi o to samo – o większą i mniej zdeformowaną powierzchnię styku opony z podłożem. Najważniejsze z nich to:
- lepsza przyczepność i trzymanie w zakrętach;
- wyższa stabilność jazdy i kontrola nad rowerem;
- wyższy komfort jazdy;
- niższe opory toczenia;
- możliwość jazdy na niższym ciśnieniu;
- zmniejszone ryzyko uszkodzenia obręczy przez dobicie rantami do podłoża;
- redukcja masy rotującej – aby zwiększyć objętość powietrza zwiększamy szerokość obręczy wykonanej z lekkiego karbonu zamiast zwiększać szerokość opon wykonanych z ciężkiej gumy.

Większość tych korzyści wynika z bardziej okrągłego kształtu i większej powierzchni przylegania opony do podłoża. Większa powierzchnia styku opony z nawierzchnią zapewnia lepszą trakcję, a więc zmniejsza ryzyko poślizgu, dzięki czemu możesz czuć się pewniej pokonując zakręty. Szersze podparcie boków obręczy zmniejsza efekt pływania roweru na boki i poprawia czucie podłoża, co wpływa na lepszą kontrolę nad rowerem. Z kolei obniżenie oporów toczenia wynika ze zmniejszenia ilości energii zużywanej na deformację opony na styku z podłożem. Różnica ta nie jest duża, jednak w epoce "marginalnych korzyści" może być to realny sposób na obniżenie oporu jazdy, skuteczniejszy niż na przykład ceramiczne łożyska w piastach [LINK].

Szersze obręcze pozwalają też ograniczyć wibracje przekazywane na kierownicę i siodełko, co wpływa korzystnie na komfort jazdy i dodatkowo zmniejsza opory pokonywania nierówności. Kolejną korzyścią wynikającą z jazdy na szerokich obręczach jest możliwość redukcji ciśnienia w oponach, co dodatkowo poprawia komfort i przyczepność. O tym, że optymalne ciśnienie w oponach wcale nie musi być maksymalne, pisaliśmy tutaj: [LINK].

Szersze obręcze poszerzają też opony. Na przykład, opona o nominalnej szerokości 28 mm po założeniu na szeroką obręcz może mieć nawet 32 mm. To pozwala zaoszczędzić kilkadziesiąt gramów masy rotującej w porównaniu z oponą o nominalnej szerokości 32 mm założoną na wąską obręcz.

 

JAKA JEST OPTYMALNA SZEROKOŚĆ OBRĘCZY?

Naszym zdaniem należy iść z duchem czasu i używać obręczy o szerokości z górnej granicy przedziału przewidzianego przez ETRTO do danego rozmiaru opony. Dlatego do rowerów szosowych polecamy obręcze o szerokości wewnętrznej 23-25 mm, do graveli 25-28 mm, a do MTB XC 30-35 mm.

WADY SZEROKICH OBRĘCZY

Szerokie obręcze mają niewiele wad i nie są one specjalnie dotkliwe. Największym problemem może być kompatybilność używanych opon z szerokimi obręczami. Niektóre z opon dostępnych na rynku nie powinny być na nie zakładane. Na przykład dotychczasowa wersja opony szosowej Continental Grand Prix 5000 nie jest przeznaczona do szerokich obręczy, ale jej nowa (2022) wersja oznaczona symbolem S TR już tak. Niepoprawnie dobrane opony do obręczy mogą zeskoczyć z rantu podczas jazdy, dlatego nie należy lekceważyć tej kwestii. Tabele kompatybilności przygotowały między innymi firmy ZIPP oraz ENVE.

Innym minusem szerokich obręczy może być ich dodatkowa masa. Jednak nasze, ważące od 335 g obręcze Hiperion 30 o szerokości wewnętrznej 28 mm dowodzą, że to niekoniecznie musi być prawdą. Ich masa jest taka sama jak obręczy Pulsar 30 o szerokości 25 mm. Niemniej jednak, niektóre z szerszych obręczy na rynku mogą być odrobinę cięższe od ich wąskich odpowiedników.